قانون جرايم رايانهای
قانون جرائم رایانهای
بخش یكم ـ جرائم و مجازاتها
فصل یكم ـ جرائم علیه محرمانگی دادهها و سامانههای رایانهای و مخابراتی
مبحث یكم ـ دسترسی غیرمجاز
ماده1ـ هركس به طور غیرمجاز به دادهها یا سامانههای رایانهای یا مخابراتی كه بهوسیله تدابیر امنیتی حفاظتشدهاست دسترسی یابد، به حبس از نود و یك روز تا یكسال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
مبحث دوم ـ شنود غیرمجاز
ماده2ـ هر كس به طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا امواج الكترومغناطیسی یا نوری را شنود كند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
مبحث سوم ـ جاسوسی رایانهای
ماده3ـ هر كس به طور غیرمجاز نسبت به دادههای سری درحال انتقال یا ذخیرهشده در سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتكب اعمال زیر شود، به مجازاتهای مقرر محكوم خواهدشد:
الف) دسترسی به دادههای مذكور یا تحصیل آنها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، به حبس از یك تا سه سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا شصت میلیون (60.000.000) ریال یا هر دو مجازات.
ب) در دسترس قراردادن دادههای مذكور برای اشخاص فاقد صلاحیت، به حبس از دو تا ده سال.
ج) افشاء یا در دسترس قرار دادن دادههای مذكور برای دولت، سازمان، شركت یا گروه بیگانه یا عاملان آنها، به حبس از پنج تا پانزده سال.
تبصره1ـ دادههای سری دادههایی است كه افشای آنها به امنیت كشور یا منافع ملی لطمه میزند.
تبصره2ـ آئیننامه نحوه تعیین و تشخیص دادههای سری و نحوه طبقهبندی و حفاظت آنها ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط وزارت اطلاعات با همكاری وزارتخانههای دادگستری، كشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهدرسید.
ماده4ـ هركس به قصد دسترسی به دادههای سری موضوع ماده (3) این قانون، تدابیر امنیتی سامانههای رایانهای یا مخابراتی را نقض كند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده5 ـ چنانچه مأموران دولتی كه مسؤول حفظ دادههای سری مقرر در ماده (3) این قانون یا سامانههای مربوط هستند و به آنها آموزش لازم داده شده است یا دادهها یا سامانههای مذكور در اختیار آنها قرار گرفته است بر اثر بیاحتیاطی، بیمبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به دادهها، حاملهای داده یا سامانههای مذكور شوند، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات و انفصال از خدمت از شش ماه تا دو سال محكوم خواهندشد.
فصل دوم ـ جرائم علیه صحت و تمامیت دادهها و سامانههای رایانهای و مخابراتی
مبحث یكم ـ جعل رایانهای
ماده6 ـ هر كس به طور غیرمجاز مرتكب اعمال زیر شود، جاعل محسوب و به حبس از یك تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد:
الف) تغییر یا ایجاد دادههای قابل استناد یا ایجاد یا واردكردن متقلبانة داده به آنها.
ب) تغییر دادهها یا علائم موجود در كارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا تراشهها یا ایجاد یا وارد كردن متقلبانة دادهها یا علائم به آنها.
ماده7ـ هركس با علم به مجعول بودن دادهها یا كارتها یا تراشهها از آنها استفاده كند، به مجازات مندرج در ماده فوق محكوم خواهدشد.
مبحث دوم ـ تخریب و اخلال در دادهها یا سامانههای رایانهای و مخابراتی
ماده8 ـ هركس به طور غیرمجاز دادههای دیگری را از سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده حذف یا تخریب یا مختل یا غیرقابل پردازش كند به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده9ـ هر كس به طور غیرمجاز با اعمالی از قبیل واردكردن، انتقال دادن، پخش، حذف كردن، متوقف كردن، دستكاری یا تخریب دادهها یا امواج الكترومغناطیسی یا نوری، سامانههای رایانهای یا مخابراتی دیگری را از كار بیندازد یا كاركرد آنها را مختل كند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده10ـ هركس به طور غیرمجاز با اعمالی از قبیل مخفی كردن دادهها، تغییر گذر واژه یا رمزنگاری دادهها مانع دسترسی اشخاص مجاز به دادهها یا سامانههای رایانهای یا مخابراتی شود، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ماده11ـ هركس به قصد خطر انداختن امنیت، آسایش و امنیت عمومی اعمال مذكور در مواد (8)، (9) و (10) این قانون را علیه سامانههای رایانهای و مخابراتی كه برای ارائه خدمات ضروری عمومی به كار میروند، از قبیل خدمات درمانی، آب، برق، گاز، مخابرات، حمل و نقل و بانكداری مرتكب شود، به حبس از سه تا ده سال محكوم خواهدشد.
فصل سوم ـ سرقت و كلاهبرداری مرتبط با رایانه
ماده12ـ هركس به طور غیرمجاز دادههای متعلق به دیگری را برباید، چنانچه عین دادهها در اختیار صاحب آن باشد، به جرای نقدی از یك میلیون (1.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال و در غیر این صورت به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ماده13ـ هركس به طور غیرمجاز از سامانههای رایانهای یا مخابراتی با ارتكاب اعمالی از قبیل وارد كردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف كردن دادهها یا مختل كردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل كند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یك تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
فصل چهارم ـ جرائم علیه عفت و اخلاق عمومی
ماده14ـ هركس به وسیله سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله كند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری كند، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
تبصره1ـ ارتكاب اعمال فوق درخصوص محتویات مبتذل موجب محكومیت به حداقل یكی از مجازاتهای فوق میشود.
محتویات و آثار مبتذل به آثاری اطلاق میگردد كه دارای صحنه و صور قبیحه باشد.
تبصره2ـ هرگاه محتویات مستهجن به كمتر از ده نفر ارسال شود، مرتكب به یك میلیون (1.000.000) ریال تا پنج میلیون (5.000.000) ریال جزای نقدی محكوم خواهد شد.
تبصره3ـ چنانچه مرتكب اعمال مذكور در این ماده را حرفة خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتكب شود چنانچه مفسد فیالارض شناخته نشود، به حداكثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محكوم خواهد شد.
تبصره4ـ محتویات مستهجن به تصویر، صوت یا متن واقعی یا غیر واقعی یا متنی اطلاق میشود كه بیانگر برهنگی كامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است.
ماده15ـ هركس از طریق سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتكب اعمال زیر شود، به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:
الف) چنانچه به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن، آنها را تحریك، ترغیب، تهدید یا تطمیع كند یا فریب دهد یا شیوه دستیابی به آنها را تسهیل نموده یا آموزش دهد، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ارتكاب این اعمال در خصوص محتویات مبتذل موجب جزای نقدی از دو میلیون (2.000.000) ریال تا پنج میلیون (5.000.000) ریال است.
ب) چنانچه افراد را به ارتكاب جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان یا خودكشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونتآمیز تحریك یا ترغیب یا تهدید یا دعوت كرده یا فریب دهد یا شیوه ارتكاب یا استعمال آنها را تسهیل كند یا آموزش دهد، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم میشود.
تبصره ـ مفاد این ماده و ماده (14) شامل آن دسته از محتویاتی نخواهد شد كه برای مقاصد علمی یا هر مصلحت عقلایی دیگر تهیه یا تولید یا نگهداری یا ارائه یا توزیع یا انتشار یا معامله میشود.
فصل پنجم ـ هتك حیثیت و نشر اكاذیب
ماده16ـ هركس به وسیله سامانههای رایانهای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف كند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر كند، به نحوی كه عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتكب به حداكثر هر دو مجازات مقرر محكوم خواهد شد.
ماده17ـ هر كس به وسیله سامانههای رایانهای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر كند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی كه منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده18ـ هر كس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانهای یا مخابراتی اكاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینكه از طریق یادشده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امكان)، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
فصل ششم ـ مسؤولیت كیفری اشخاص
ماده19ـ در موارد زیر، چنانچه جرائم رایانهای به نام شخص حقوقی و در راستای منافع آن ارتكاب یابد، شخص حقوقی دارای مسؤولیت كیفری خواهدبود:
الف) هرگاه مدیر شخص حقوقی مرتكب جرم رایانهای شود.
ب) هرگاه مدیر شخص حقوقی دستور ارتكاب جرم رایانهای را صادر كند و جرم به وقوع بپیوندد.
ج) هرگاه یكی از كارمندان شخص حقوقی با اطلاع مدیر یا در اثر عدم نظارت وی مرتكب جرم رایانهای شود.
د) هرگاه تمام یا قسمتی از فعالیت شخص حقوقی به ارتكاب جرم رایانهای اختصاص یافتهباشد.
تبصره1ـ منظور از مدیر كسی است كه اختیار نمایندگی یا تصمیمگیری یا نظارت بر شخص حقوقی را دارد.
تبصره2ـ مسؤولیت كیفری شخص حقوقی مانع مجازات مرتكب نخواهدبود و در صورت نبود شرایط صدر ماده و عدم انتساب جرم به شخص خصوصی فقط شخص حقیقی مسؤول خواهدبود.
ماده20ـ اشخاص حقوقی موضوع ماده فوق، با توجه به شرایط و اوضاع و احوال جرم ارتكابی، میزان درآمد و نتایج حاصله از ارتكاب جرم، علاوه بر سه تا شش برابر حداكثر جزای نقدی جرم ارتكابی، به ترتیب ذیل محكوم خواهند شد:
الف) چنانچه حداكثر مجازات حبس آن جرم تا پنج سال حبس باشد، تعطیلی موقت شخص حقوقی از یك تا نُه ماه و در صورت تكرار جرم تعطیلی موقت شخص حقوقی از یك تا پنج سال.
ب) چنانچه حداكثر مجازات حبس آن جرم بیش از پنج سال حبس باشد، تعطیلی موقت شخص حقوقی از یك تا سه سال و در صورت تكرار جرم، شخص حقوقی منحل خواهد شد.
تبصره ـ مدیر شخص حقوقی كه طبق بند « ب» این ماده منحل میشود، تا سه سال حق تأسیس یا نمایندگی یا تصمیمگیری یا نظارت بر شخص حقوقی دیگر را نخواهد داشت.
ماده21ـ ارائهدهندگان خدمات دسترسی موظفند طبق ضوابط فنی و فهرست مقرر از سوی كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق موضوع ماده ذیل محتوای مجرمانه كه در چهارچوب قانون تنظیم شده است اعم از محتوای ناشی از جرائم رایانهای و محتوایی كه برای ارتكاب جرائم رایانهای به كار میرود را پالایش (فیلتر) كنند. در صورتی كه عمداً از پالایش (فیلتر) محتوای مجرمانه خودداری كنند، منحل خواهند شد و چنانچه از روی بیاحتیاطی و بی مبالاتی زمینة دسترسی به محتوای غیر قانونی را فراهم آورند، در مرتبة نخسـت به جزای نقـدی از بیسـت میلیـون (20.000.000) ریـال تا یكصـد میلیـون (100.000.000) ریال و در مرتبة دوم به جزای نقدی از یكصد میلیون (100.000.000) ریال تا یك میلیارد (1.000.000.000) ریال و در مرتبة سوم به یك تا سه سال تعطیلی موقت محكوم خواهند شد.
تبصره1ـ چنانچه محتوای مجرمانه به تارنماهای (وب سایتهای) مؤسسات عمومی شامل نهادهای زیر نظر ولیفقیه و قوای سهگانة مقننه، مجریه و قضائیه و مؤسسات عمومی غیردولتی موضوع قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب 19/4/1373 و الحاقات بعدی آن یا به احزاب، جمعیتها، انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناختهشده یا به سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی حاضر در ایران كه امكان احراز هویت و ارتباط با آنها وجود دارد تعلق داشته باشد، با دستور مقام قضائی رسیدگی كننده به پرونده و رفع اثر فوری محتوای مجرمانه از سوی دارندگان، تارنما (وب سایت) مزبور تا صدور حكم نهایی پالایش (فیلتر) نخواهد شد.
تبصره2ـ پالایش (فیلتر) محتوای مجرمانه موضوع شكایت خصوصی با دستور مقامقضائی رسیدگیكننده به پرونده انجام خواهد گرفت.
ماده22ـ قوة قضاییه موظف است ظرف یك ماه از تاریخ تصویب این قانون كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را در محل دادستانی كل كشور تشكیل دهد. وزیر یا نمایندة وزارتخانههای آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، اطلاعات، دادگستری، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاداسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما و فرمانده نیروی انتظامی، یك نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب كمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و یك نفر از نمایندگان عضو كمیسیون قضائی و حقوقی به انتخاب كمیسیون قضائی و حقوقی و تأیید مجلس شورای اسلامی اعضای كارگروه (كمیته) را تشكیل خواهند داد. ریاست كارگروه (كمیته) به عهدة دادستان كل كشور خواهد بود.
تبصره1ـ جلسات كارگروه (كمیته) حداقل هر پانزده روز یك بار و با حضور هفت نفر عضو رسمیت مییابد و تصمیمات كارگروه (كمیته) با اكثریت نسبی حاضران معتبر خواهد بود.
تبصره2ـ كارگروه (كمیته) موظف است به شكایات راجع به مصادیق پالایش (فیلتر) شده رسیدگی و نسبت به آنها تصمیمگیری كند.
تبصره3ـ كارگروه (كمیته) موظف است هر شش ماه گزارشی در خصوص روند پالایش (فیلتر) محتوای مجرمانه را به رؤسای قوای سهگانه و شورای عالی امنیت ملی تقدیم كند.
ماده23ـ ارائهدهندگان خدمات میزبانی موظفند به محض دریافت دستور كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق مذكور در مادة فوق یا مقام قضائی رسیدگیكننده به پرونده مبنی بر وجود محتوای مجرمانه در سامانههای رایانهای خود از ادامة دسترسی به آن ممانعت به عمل آورند. چنانچه عمداً از اجرای دستور كارگروه (كمیته) یا مقام قضائی خودداری كنند، منحل خواهند شد. در غیر این صورت، چنانچه در اثر بی احتیاطی و بیمبالاتی زمینة دسترسی به محتـوای مجرمـانه مزبور را فراهم كنند، در مرتبة نخسـت به جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریـال و در مرتبـة دوم به یكصـد میلیـون (100.000.000) ریال تـا یك میلیـارد (1.000.000.000) ریال و در مرتبة سوم به یك تا سه سال تعطیلی موقت محكوم خواهندشد.
تبصره ـ ارائهدهندگان خدمات میزبانی موظفند به محض آگاهی از وجود محتوای مجرمانه مراتب را به كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق اطلاع دهند.
ماده24ـ هركس بدون مجوز قانونی از پهنای باند بینالمللی برای برقراری ارتباطات مخابراتی مبتنی بر پروتكل اینترنتی از خارج ایران به داخل یا برعكس استفاده كند، به حبس از یك تا سه سال یا جزای نقدی از یكصد میلیون (100.000.000) ریال تا یك میلیارد (1.000.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
فصل هفتم ـ سایر جرائم
ماده25ـ هر شخصی كه مرتكب اعمال زیر شود، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد:
الف) تولید یا انتشار یا توزیع و در دسترس قرار دادن یا معاملة دادهها یا نرمافزارها یا هر نوع ابزار الكترونیكی كه صرفاً به منظور ارتكاب جرائم رایانهای به كار میرود.
ب) فروش یا انتشار یا در دسترس قراردادن گذر واژه یا هر دادهای كه امكان دسترسی غیرمجاز به دادهها یا سامانههای رایانهای یا مخابراتی متعلق به دیگری را بدون رضایت او فراهم میكند.
ج) انتشار یا در دسترس قراردادن محتویات آموزش دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانهای و تخریب و اخلال در دادهها یا سیستمهای رایانهای و مخابراتی.
تبصره ـ چنانچه مرتكب، اعمال یادشده را حرفه خود قرار داده باشد، به حداكثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محكوم خواهد شد.
فصل هشتم ـ تشدید مجازاتها
ماده26ـ در موارد زیر، حسب مورد مرتكب به بیش از دو سوم حداكثر یك یا دو مجازات مقرر محكوم خواهد شد:
الف) هر یك از كارمندان و كاركنان ادارهها و سازمانها یا شوراها و یا شهرداریها و موسسهها و شركتهای دولتی و یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلابی و بنیادها و مؤسسههایی كه زیر نظر ولیفقیه اداره میشوند و دیوان محاسبات و مؤسسههایی كه با كمك مستمر دولت اداره میشوند و یا دارندگان پایه قضائی و به طور كلی اعضاء و كاركنان قوای سهگانه و همچنین نیروهای مسلح و مأموران به خدمت عمومی اعم از رسمی و غیررسمی به مناسبت انجام وظیفه مرتكب جرم رایانهای شده باشند.
ب) متصدی یا متصرف قانونی شبكههای رایانهای یا مخابراتی كه به مناسبت شغل خود مرتكب جرم رایانهای شده باشد.
ج) دادهها یا سامانههای رایانهای یا مخابراتی، متعلق به دولت یا نهادها و مراكز ارائهدهنده خدمات عمومی باشد.
د) جرم به صورت سازمان یافته ارتكاب یافته باشد.
ه( جرم در سطح گستردهای ارتكاب یافته باشد.
ماده27ـ در صورت تكرار جرم برای بیش از دو بار دادگاه میتواند مرتكب را از خدمات الكترونیكی عمومی از قبیل اشتراك اینترنت، تلفن همراه، اخذ نام دامنة مرتبه بالای كشوری و بانكداری الكترونیكی محروم كند:
الف) چنانچه مجازات حبس آن جرم نودویك روز تا دو سال حبس باشد، محرومیت از یك ماه تا یك سال.
ب) چنانچه مجازات حبس آن جرم دو تا پنج سال حبس باشد، محرومیت از یك تا سه سال.
ج) چنانچه مجازات حبس آن جرم بیش از پنج سال حبس باشد، محرومیت از سه تا پنج سال.
بخش دوم ـ آئیندادرسی
فصل یكم ـ صلاحیت
ماده28ـ علاوه بر موارد پیشبینی شده در دیگر قوانین، دادگاههای ایران در موارد زیر نیز صالح به رسیدگی خواهند بود:
الف) دادههای مجرمانه یا دادههایی كه برای ارتكاب جرم به كار رفته است به هر نحو در سامانههای رایانهای و مخابراتی یا حاملهای دادة موجود در قلمرو حاكمیت زمینی، دریایی و هوایی جمهوری اسلامی ایران ذخیره شده باشد.
ب) جرم از طریق تارنماهای (وبسایتهای) دارای دامنه مرتبه بالای كد كشوری ایران ارتكاب یافته باشد.
ج) جرم توسط هر ایرانی یا غیرایرانی در خارج از ایران علیه سامانههای رایانهای و مخابراتی و تارنماهای (وبسایتهای) مورد استفاده یا تحت كنترل قوای سهگانه یا نهاد رهبری یا نمایندگیهای رسمی دولت یا هر نهاد یا مؤسسهای كه خدمات عمومی ارائه میدهد یا علیه تارنماهای (وبسایتهای) دارای دامنة مرتبه بالای كدكشوری ایران در سطح گسترده ارتكاب یافته باشد.
د) جرائم رایانهای متضمن سوءاستفاده از اشخاص كمتر از هجده سال، اعم از آنكه مرتكب یا بزهدیده ایرانی یا غیرایرانی باشد.
ماده29ـ چنانچه جرم رایانهای در محلی كشف یا گزارش شود، ولی محل وقوع آن معلوم نباشد، دادسرای محل كشف مكلف است تحقیقات مقدماتی را انجام دهد. چنانچه محل وقوع جرم مشخص نشود، دادسرا پس از اتمام تحقیقات مبادرت به صدور قرار میكند و دادگاه مربوط نیز رأی مقتضی را صادر خواهد كرد.
ماده30ـ قوه قضائیه موظف است به تناسب ضرورت شعبه یا شعبی از دادسراها، دادگاههای عمومی و انقلاب، نظامی و تجدیدنظر را برای رسیدگی به جرائم رایانهای اختصاص دهد.
تبصره ـ قضات دادسراها و دادگاههای مذكور از میان قضاتی كه آشنایی لازم بهامور رایانه دارند انتخاب خواهند شد.
ماده31 ـ در صورت بروز اختلاف در صلاحیت، حل اختلاف مطابق مقررات قانون آئیندادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی خواهدبود.
فصل دوم ـ جمعآوری ادله الكترونیكی
مبحث اول ـ نگهداری دادهها
ماده32ـ ارائهدهندگان خدمات دسترسی موظفند دادههای ترافیك را حداقل تا شش ماه پس از ایجاد و اطلاعات كاربران را حداقل تا شش ماه پس از خاتمه اشتراك نگهداری كنند.
تبصره1ـ داده ترافیك هرگونه دادهای است كه سامانههای رایانهای در زنجیره ارتباطات رایانهای و مخابراتی تولید میكنند تا امكان ردیابی آنها از مبدأ تا مقصد وجود داشته باشد. این دادهها شامل اطلاعاتی از قبیل مبدأ، مسیر، تاریخ، زمان، مدت و حجم ارتباط و نوع خدمات مربوطه میشود.
تبصره2ـ اطلاعات كاربر هرگونه اطلاعات راجع به كاربر خدمات دسترسی از قبیل نوع خدمات، امكانات فنی مورد استفاده و مدت زمان آن، هویت، آدرس جغرافیایی یا پستی یا پروتكل اینترنتی (IP)، شماره تلفن و سایر مشخصات فردی اوست.
ماده33ـ ارائهدهندگان خدمات میزبانی داخلی موظفند اطلاعات كاربران خود را حداقل تا شش ماه پس از خاتمه اشتراك و محتوای ذخیره شده و داده ترافیك حاصل از تغییرات ایجاد شده را حداقل تا پانزده روز نگهداری كنند.
مبحث دوم ـ حفظ فوری دادههای رایانهای ذخیره شده
ماده34ـ هرگاه حفظ دادههای رایانهای ذخیره شده برای تحقیق یا دادرسی لازم باشد، مقام قضائی میتواند دستور حفاظت از آنها را برای اشخاصی كه به نحوی تحت تصرف یا كنترل دارند صادر كند. در شرایط فوری، نظیر خطر آسیبدیدن یا تغییر یا از بین رفتن دادهها، ضابطان قضائی میتوانند رأساً دستور حفاظت را صادر كنند و مراتب را حداكثر تا 24 ساعت به اطلاع مقام قضائی برسانند. چنانچه هر یك از كاركنان دولت یا ضابطان قضائی یا سایر اشخاص از اجرای این دستور خودداری یا دادههای حفاظت شده را افشاء كنند یا اشخاصی كه دادههای مزبور به آنها مربوط میشود را از مفاد دستور صادره آگاه كنند، ضابطان قضائی و كاركنان دولت به مجازات امتناع از دستور مقام قضائی و سایر اشخاص به حبس از نودویك روز تا شش ماه یا جزای نقدی از پنجمیلیون (5.000.000) ریال تا دهمیلیون (10.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهند شد.
تبصره1ـ حفظ دادهها به منزله ارائه یا افشاء آنها نبوده و مستلزم رعایت مقررات مربوط است.
تبصره2ـ مدت زمان حفاظت از دادهها حداكثر سه ماه است و در صورت لزوم با دستور مقام قضائی قابل تمدید است.
مبحث سوم ـ ارائه دادهها
ماده35ـ مقام قضائی میتواند دستور ارائه دادههای حفاظتشده مذكور در مواد (32)، (33) و (34) فوق را به اشخاص یادشده بدهد تا در اختیار ضابطان قرارگیرد. مستنكف از اجراء این دستور به مجازات مقرر در ماده (34) این قانون محكوم خواهد شد.
مبحث چهارم ـ تفتیش و توقیف دادهها و سامانههای رایانهای و مخابراتی
ماده36ـ تفتیش و توقیف دادهها یا سامانههای رایانهای و مخابراتی به موجب دستور قضائی و در مواردی به عمل میآید كه ظن قوی به كشف جرم یا شناسایی متهم یا ادله جرم وجود داشته باشد.
ماده37ـ تفتیش و توقیف دادهها یا سامانههای رایانهای و مخابراتی در حضور متصرفان قانونی یا اشخاصی كه به نحوی آنها را تحت كنترل قانونی دارند، نظیر متصدیان سامانهها انجام خواهد شد. در غیر این صورت، قاضی با ذكر دلایل دستور تفتیش و توقیف بدون حضور اشخاص مذكور را صادر خواهد كرد.
ماده38ـ دستور تفتیش و توقیف باید شامل اطلاعاتی باشد كه به اجراء صحیح آن كمك میكند، از جمله اجراء دستور در محل یا خارج از آن، مشخصات مكان و محدوده تفتیش و توقیف، نوع و میزان دادههای مورد نظر، نوع و تعداد سخت افزارها و نرمافزارها، نحوه دستیابی به دادههای رمزنگاری یا حذف شده و زمان تقریبی انجام تفتیش و توقیف.
ماده39ـ تفتیش دادهها یا سامانههای رایانهای و مخابراتی شامل اقدامات ذیل میشود:
الف) دسترسی به تمام یا بخشی از سامانههای رایانهای یا مخابراتی.
ب) دسترسی به حاملهای داده از قبیل دیسكتها یا لوحهای فشرده یا كارتهای حافظه.
ج) دستیابی به دادههای حذف یا رمزنگاری شده.
ماده40 ـ در توقیف دادهها، با رعایت تناسب، نوع، اهمیت و نقش آنها در ارتكاب جرم، به روشهایی از قبیل چاپ دادهها، كپیبرداری یا تصویربرداری از تمام یا بخشی از دادهها، غیرقابل دسترس كردن دادهها با روشهایی از قبیل تغییر گذرواژه یا رمزنگاری و ضبط حاملهای داده عمل میشود.
ماده41 ـ در هریك از موارد زیر سامانههای رایانهای یا مخابراتی توقیف خواهد شد:
الف) دادههای ذخیره شده به سهولت در دسترس نبوده یا حجم زیادی داشته باشد،
ب) تفتیش و تجزیه و تحلیل دادهها بدون سامانه سخت افزاری امكان پذیر نباشد،
ج) متصرف قانونی سامانه رضایت داده باشد،
د) تصویربرداری ( كپیبرداری ) از دادهها به لحاظ فنی امكانپذیر نباشد،
هـ) تفتیش در محل باعث آسیبدادهها شود،
ماده42 ـ توقیف سامانههای رایانهای یا مخابراتی متناسب با نوع و اهمیت و نقش آنها در ارتكاب جرم با روشهایی از تغییر گذرواژه به منظور عدم دسترسی به سامانه، پلمپ سامانه در محل استقرار و ضبط سامانه صورت میگیرد.
ماده43 ـ چنانچه در حین اجراء دستور تفتیش و توقیف، تفتیش دادههای مرتبط با جرم ارتكابی در سایر سامانههای رایانهای یا مخابراتی كه تحت كنترل یا تصرف متهم قراردارد ضروری باشد، ضابطان با دستور مقام قضائی دامنه تفتیش و توقیف را به سامانههای مذكور گسترش داده و دادههای مورد نظر را تفتیش یا توقیف خواهند كرد.
ماده44ـ چنانچه توقیف دادهها یا سامانههای رایانهای یا مخابراتی موجب ایراد لطمه جانی یا خسارت مالی شدید به اشخاص یا اخلال در ارائه خدمات عمومی شود ممنوع است.
ماده45ـ در مواردی كه اصل دادهها توقیف میشود، ذینفع حق دارد پس از پرداخت هزینه از آنها كپی دریافت كند، مشروط به این كه ارائه دادههای توقیفشده مجرمانه یا منافی با محرمانه بودن تحقیقات نباشد و به روند تحقیقات لطمهای وارد نشود.
ماده46ـ در مواردی كه اصل دادهها یا سامانههای رایانهای یا مخابراتی توقیف میشود، قاضی موظف است با لحاظ نوع و میزان دادهها و نوع و تعداد سخت افزارها و نرمافزارهای مـورد نظر و نقش آنها در جرم ارتـكابی، در مهلت متناسب و متعارف نسبت به آنها تعیین تكلیف كند.
ماده 47 ـ متضرر میتواند در مورد عملیات و اقدامهای مأموران در توقیف دادهها و سامانههای رایانهای و مخابراتی، اعتراض كتبی خود را همراه با دلایل ظرف ده روز بهمرجع قضائی دستوردهنده تسلیم نماید. به درخواست یادشده خارج از نوبت رسیدگی گردیده و تصمیم اتخاذ شده قابل اعتراض است.
مبحث پنجم ـ شنود محتوای ارتباطات رایانهای
ماده 48 ـ شنود محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانههای رایانهای یا مخابراتی مطابق مقررات راجع به شنود مكالمات تلفنی خواهد بود.
تبصره ـ دسترسی به محتوای ارتباطات غیرعمومی ذخیرهشده، نظیر پست الكترونیكی یا پیامك در حكم شنود و مستلزم رعایت مقررات مربوط است.
فصل سوم ـ استناد پذیری ادله الكترونیكی
ماده 49 ـ به منظور حفظ صحت و تمامیت، اعتبار و انكارناپذیری ادله الكترونیكی جمعآوری شده، لازم است مطابق آئیننامه مربوط از آنها نگهداری و مراقبت به عمل آید.
ماده50 ـ چنانچه دادههای رایانهای توسط طرف دعوا یا شخص ثالثی كه از دعوا آگاهی نداشته، ایجاد یا پردازش یا ذخیره یا منتقل شده باشد و سامانه رایانهای یا مخابراتی مربوط به نحوی درست عمل كند كه به صحت و تمامیت، اعتبار و انكارناپذیری دادهها خدشه وارد نشده باشد، قابل استناد خواهد بود.
ماده51 ـ كلیه مقررات مندرج در فصلهای دوم و سوم این بخش، علاوه بر جرائم رایانهای شامل سایر جرائمی كه ادله الكترونیكی در آنها مورد استناد قرار میگیرد نیز میشود.
بخش سوم ـ سایر مقررات
ماده52 ـ در مواردی كه سامانه رایانهای یا مخابراتی به عنوان وسیله ارتكاب جرم به كار رفته و در این قانون برای عمل مزبور مجازاتی پیشبینی نشدهاست، مطابق قوانین جزائی مربوط عمل خواهد شد.
تبصره ـ در مواردی كه در بخش دوم این قانون برای رسیدگی به جرائم رایانهای مقررات خاصی از جهت آئیندادرسی پیشبینی نشده است طبق مقررات قانون آئین دادرسی كیفری اقدام خواهد شد.
ماده53 ـ میزان جزاهای نقدی این قانون بر اساس نرخ رسمی تورم حسب اعلام بانك مركزی هر سه سال یك بار با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه و تصویب هیأت وزیران قابل تغییر است.
ماده54 ـ آییننامههای مربوط به جمعآوری و استنادپذیری ادله الكترونیكی ظـرف مدت شـش ماه از تاریخ تصویب این قـانون توسط وزارت دادگسـتری با همكاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید.
ماده 55 ـ شماره مواد (1) تا (54) این قانون به عنوان مواد (729) تا (782) قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) با عنوان فصل جرائم رایانهای منظور و شماره ماده (729) قانون مجازات اسلامی به شماره (783) اصلاح گردد.
ماده 56 ـ قوانین و مقررات مغایر با این قانون ملغی است.
قانون فوق مشتمل بر 56 ماده و 25 تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ پنجم خردادماه یكهزار و سیصد و هشتاد و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 20/3/1388 به تأیید شورای نگهبان رسید.
منبع : روزنامه رسمي جمهوري اسلامي ايران شماره16306/121 ۱۳۸۸/۴/۳
کنگر فرنگی
نام لاتین : Cynara scolymus
آلمان نام : Artischocke
نامهای دیگر : Cynara ، scolymus Artichaut cynaria.
ترکیبات شناخته شده : بسیار خوب مواد غذایی است. است cynarine ترکیب وجود دارد.
ویژگی ها : رس ، ماسه ، خاک مرطوب. خیلی خوب غذا است. LDE'yi لوتئولین محتوا کلسترول بد را کاهش می دهد با توجه به ماده. همچنین محافظت از قلب با افزایش کلسترول خوب HDL. مواد سمی در ادرار ، و خستگی که پرت است. خستگی مغز به سرعت عبور می کند. جسمی و روحی خستگی ، ضعف عصبی ، یک بار برای کسانی که آن را به سرعت به نفع گرداند. Adelelerini تقویت قلب ، باعث می شود قلب شما را قوی و سالم. کنگر فرنگی ، بهترین دوست کبد است. به سرعت به کبد خود به خود تعمیر ، تقویت و افزایش ترشح. سیروز کبدی و یرقان مفید است در. کلیه های در حال اجرا ، شن و ماسه و سنگ افسردگی. مفید در جلوگیری از تجمع اورات مفاصل و روماتیسم. مزایای بسیاری را فراهم می کند برای بیماران دیابتی. انسولین به عنوان یک ماده البته ، کنگر فرنگی جایگزین وجود دارد. با این حال ، قند خون را کاهش می دهد.
مزایا : شامل لوتئولین کمک به کاهش کلسترول LDL به عنوان بد با توجه به ماده با افزایش کلسترول خوب ، HDL کمک به حفاظت از قلب است. مواد سمی در ادرار ، و خستگی ، که کمک به دفع. خستگی مغز به سرعت عبور می کند. جسمی و روحی خستگی ، ضعف عصبی ، به عنوان بار برای کسانی که به سرعت می تواند کمک خوبی به شما دست. Adelelerinin تقویت قلب ، قلب قوی و سالم خود را به یک مکمل غذایی که کمک می کند است. از بهترین دوست کبد است. به سرعت به کبد خود به خود تعمیر ، تقویت و کمک می کند تا به افزایش ترشح. هپاتیت B و هپاتیت C در حمایت از درمان اختلال با ALT و AST ترتیب می تواند به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود. در حال اجرا توسط کلیه ها ، از دست دادن شن و ماسه و سنگ می تواند به عنوان مکمل غذایی مورد استفاده برای حمایت درمان پزشکی. در کاهش نشانه ها و علائم روماتیسمی مفاصل برای کمک به جلوگیری از تجمع اورات می تواند به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود. یک مکمل غذایی است که به کاهش علائم دیابت. انسولین به عنوان یک ماده البته ، کنگر فرنگی جایگزین وجود دارد. با این حال ، قند خون کمک کند. کنگر فرنگی معده و روده می تواند به عنوان کمک به جلوگیری از اسهال های عفونی استفاده می شود. مجموعه مقدار قند بسیار مفید است برای بیماران دیابتی به. آدرس خستگی جسمی و روحی. می توان به بدن است. تقویت اعصاب می شود. مشکل پوستی ، ساکنان باید مصرف خود را از کنگر فرنگی را افزایش دهد. سخت شدن شریان ها و جلوگیری از بیماری های قلبی. در یرقان مفید است. Olarakda مورد استفاده در پیشگیری از سرطان گردن رحم.
فقط برای میوه در انتهای برگ های بیرونی کنگر فرنگی ، ساقه استفاده می شود ، برگ های داخلی نیز پس از خشک شدن و پخت مواد مخدر در پودر آن را به عنوان کبد آب پز ، خون ، چربی tanzimlenmesinde ، سیستم گوارشی و کیسه صفرا (اجازه می دهد که ترشح اسید) اختلالات مورد استفاده قرار گرفته ساخته شده است.
عوارض جانبی : زنان Emzikli ، کسانی که با التهاب کلیه یا مثانه باید بسیار خوردن.کنگر فرنگی
نام لاتین : Cynara scolymus
آلمان نام : Artischocke
نامهای دیگر : Cynara ، scolymus Artichaut cynaria.
ترکیبات شناخته شده : بسیار خوب مواد غذایی است. است cynarine ترکیب وجود دارد.
ویژگی ها : رس ، ماسه ، خاک مرطوب. خیلی خوب غذا است. LDE'yi لوتئولین محتوا کلسترول بد را کاهش می دهد با توجه به ماده. همچنین محافظت از قلب با افزایش کلسترول خوب HDL. مواد سمی در ادرار ، و خستگی که پرت است. خستگی مغز به سرعت عبور می کند. جسمی و روحی خستگی ، ضعف عصبی ، یک بار برای کسانی که آن را به سرعت به نفع گرداند. Adelelerini تقویت قلب ، باعث می شود قلب شما را قوی و سالم. کنگر فرنگی ، بهترین دوست کبد است. به سرعت به کبد خود به خود تعمیر ، تقویت و افزایش ترشح. سیروز کبدی و یرقان مفید است در. کلیه های در حال اجرا ، شن و ماسه و سنگ افسردگی. مفید در جلوگیری از تجمع اورات مفاصل و روماتیسم. مزایای بسیاری را فراهم می کند برای بیماران دیابتی. انسولین به عنوان یک ماده البته ، کنگر فرنگی جایگزین وجود دارد. با این حال ، قند خون را کاهش می دهد.
مزایا : شامل لوتئولین کمک به کاهش کلسترول LDL به عنوان بد با توجه به ماده با افزایش کلسترول خوب ، HDL کمک به حفاظت از قلب است. مواد سمی در ادرار ، و خستگی ، که کمک به دفع. خستگی مغز به سرعت عبور می کند. جسمی و روحی خستگی ، ضعف عصبی ، به عنوان بار برای کسانی که به سرعت می تواند کمک خوبی به شما دست. Adelelerinin تقویت قلب ، قلب قوی و سالم خود را به یک مکمل غذایی که کمک می کند است. از بهترین دوست کبد است. به سرعت به کبد خود به خود تعمیر ، تقویت و کمک می کند تا به افزایش ترشح. هپاتیت B و هپاتیت C در حمایت از درمان اختلال با ALT و AST ترتیب می تواند به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود. در حال اجرا توسط کلیه ها ، از دست دادن شن و ماسه و سنگ می تواند به عنوان مکمل غذایی مورد استفاده برای حمایت درمان پزشکی. در کاهش نشانه ها و علائم روماتیسمی مفاصل برای کمک به جلوگیری از تجمع اورات می تواند به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود. یک مکمل غذایی است که به کاهش علائم دیابت. انسولین به عنوان یک ماده البته ، کنگر فرنگی جایگزین وجود دارد. با این حال ، قند خون کمک کند. کنگر فرنگی معده و روده می تواند به عنوان کمک به جلوگیری از اسهال های عفونی استفاده می شود. مجموعه مقدار قند بسیار مفید است برای بیماران دیابتی به. آدرس خستگی جسمی و روحی. می توان به بدن است. تقویت اعصاب می شود. مشکل پوستی ، ساکنان باید مصرف خود را از کنگر فرنگی را افزایش دهد. سخت شدن شریان ها و جلوگیری از بیماری های قلبی. در یرقان مفید است. Olarakda مورد استفاده در پیشگیری از سرطان گردن رحم.
فقط برای میوه در انتهای برگ های بیرونی کنگر فرنگی ، ساقه استفاده می شود ، برگ های داخلی نیز پس از خشک شدن و پخت مواد مخدر در پودر آن را به عنوان کبد آب پز ، خون ، چربی tanzimlenmesinde ، سیستم گوارشی و کیسه صفرا (اجازه می دهد که ترشح اسید) اختلالات مورد استفاده قرار گرفته ساخته شده است.
عوارض جانبی : زنان Emzikli ، کسانی که با التهاب کلیه یا مثانه باید بسیار خوردن.
تکنولوژی تأمین آب آشامیدنی
در عصر حاضر از لولههای انتقال آب و کانالهای آبی که از رودخانهها و دریاچههای مخزن سدها کشیده میشود جهت تأمین آب آشامیدنی استفاده میشود؛ برای تأمین برق نیز باید نیروگاههای برقی هستهای یا آبی تأسیس شوند و سپس با استفاده از خطوط انتقال برق جریان الکتریسیته به شهرها و مناطق دور افتاده منتقل شود.
در سالهای قبل تفکر استخراج آبشیرین از آبشور ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بود، طوری که حتی در کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس تعدادی دستگاه آبشیرینکن نصب شد اما هزینهبر بودن ساخت این دستگاهها و استخراج آبشیرین از این طریق باعث شد این فناوری در سطح جهان گسترش نیابد.
اخیرا و با کاهش منابع آبی و انرژی و به تبع آن بالا رفتن بهای انرژی در سطح جهان محققان و دانشمندان تحقیقات گستردهای را برای دسترسی آسانتر و کم هزینهتر به منابع انرژی انجام دادهاند در آخرین تحقیقاتی که از این دست انجام گرفته است، محققان موفق به ساخت نوعی از آلیاژ آلومینیوم شدهاند که میتواند در نوع جدیدی از فناوری قابل حمل برای تبدیل آب غیرقابل شرب به آبآشامیدنی و استخراج هیدروژن برای تولید برق استفاده شود.
جری وودال، استاد مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه پوردونیست میگوید: چنین فناوری ممکن است جهت تأمین و ارائه آب آشامیدنی به روستاها و همچنین برای انجام عملیات نظامی مورد استفاده قرار گیرد.
این آلیاژ حاوی آلومینیوم، گالیم، ایندیم و قلع است. فرو بردن این آلیاژ در آب شیرین یا آب شور باعث واکنش خودجوش، تقسیم آب به هیدروژن و مولکولهای اکسیژن میشود. هیدروژن سپس میتواند به سلول سوختی برای تولید برق، تولید آب به صورت بخار بهعنوان یک محصول فرعی، تبدیل شود.
وودوال در ادامه میافزاید: بخار باکتریهای موجود در آب را از بین میبرد و سپس آن را به آب تصفیه شده متراکم، تبدیل میکند. بنابراین، شما در این فرایند در حال تبدیل آب غیرقابل آشامیدن به آب آشامیدنی هستید.از آنجا که این تکنولوژی با آب شور کار میکند، ممکن است کاربردهای دریایی مانند تأمین انرژی قایقها و رباتها و سایر دستگاههایی که زیر آب فعالیت دارند داشته باشد. از این فناوری همچنین میتوان جهت شیرین کردن آب استفاده کرد. در حال حاضر الگوی این فناوری در حال طراحی است.
وودوال همچنین میگوید: این تکنولوژی همچنین میتواند در آینده در ایجاد فناوری قابل حمل جدید و انتقال برق به مناطقی که به شبکه برق وصل نشده است، مانند روستاهای آفریقا و دیگر مناطق دورافتاده، مورد استفاده قرار گیرد.
او میافزاید: در اماکن فاقد اتصال به شبکه برق
و آب آشامیدنی یک نیاز بزرگ برای این نوع از تکنولوژی وجود دارد. از آنجا که آلومینیوم فلزی کمهزینه و بیخطر و سومین فلز فراوان در کره زمین است، این فناوری با اتکا به این فلز میتواند آب قابلشرب در مقیاس جهانی و انرژی برای صنایع را در مقیاس جهانی، بهویژه برای مناطقی که در خارج از محدوده شبکه آب و انرژی قرار دارند تأمین کند.با استفاده از این فناوری میتوان آب آشامیدنی به بهای حدود یکدلار به ازای هر گالن(حدود 4 لیتر) و برق به بهای حدود 35سنت به ازای هر کیلووات ساعت تولید کرد.وودوال در ادامه توضیح میدهد هیچ فناوری دیگری را نمیتوان از نظر صرفه اقتصادی با این فناوری مقایسه کرد. مشخص است که 35سنت در هر کیلووات ساعت برق در مقایسه با هزینهای که قرار است برای احداث یک نیروگاه و نصب خطوط برق، در مناطق دورافتاده صرف شود ارزان است.
این واحد تکنولوژیک، با احتساب آلیاژ، رآکتور و سوخت سلول ممکن است کمتر از 50کیلوگرم وزن داشته باشد.وودوال میافزاید: شما میتوانید این آلیاژ را به همراه یک رآکتور و یک سلول سوختی با استفاده از چتر نجات در یک منطقه دورافتاده پرتاب کنید. این رآکتور با سلول سوختی ترکیب خواهد شد. اگر آب آلوده و یا آب دریا به این رآکتور واکنشی اضافه کنید، این رآکتور واکنشی آلومینیوم و آب را به هیدروکسید آلومینیوم، حرارت و گاز هیدروژن تبدیل میکند.ضایعات آلومینیوم هیدروکسید غیرسمی است و میتواند در محلهای دفن زباله دور انداخته شود.
از آنجایی که کشور ما ایران ازجمله کشورهایی است که از کمبود منابع آبی رنج میبرد و منابع انرژی آن نیز بنا بر اعتقاد کارشناسان طی دهههای آتی رو به تحلیل میرود. استفاده از نظرات کارشناسی محققان و بویژه دستاوردهای تکنولوژیک بر مبنای ساخت فناوریهای کاهنده میزان مصرف انرژی از ضروریاتی است که باید به آن توجه داشت. حتی ضرورت دارد که دولت ضمن اتکا به واردات تکنولوژیهای نوین در این زمینه بخشی از بودجه جاری کشور را صرف انجام تحقیقات در این باره کند تا شاید در آینده مخترعان و مبدعان کشور با استفاده از خلاقیت خود بتوانند در این زمینه دستاوردهای بزرگی کسب کنند.
به ویژه آنکه باید توجه داشت که بخش عمدهای از کشور ما را مناطق بیابانی و کوهستانی تشکیل داده و بهدلیل ازدیاد جمعیت در سالهای اخیر منابع آبی کاهش یافته است. از دیگرسو کشور ما نیاز مبرمی به نیروگاههای برقی دارد که هزینه ساخت این نیروگاهها و حفظ و نگهداری و تعمیر آنها بسیار بالا است در نتیجه باید بهدنبال استفاده فناوریهای نوین تبدیل انرژی به برق بود.نباید همیشه تصور کرد که صرفهجویی در میزان مصرف انرژی بهترین گزینه حفظ انرژی برای نسلهای بعدی است بلکه نحوه استحصال و استخراج برق با استفاده از تکنولوژیهای نوین بهترین راهکاری است که کارشناسان به کار گیری آن را توصیه میکنند. به عبارتی دیگر یافتن منابع جدید استخراج انرژی و استفاده از انرژیهای سبز و پاک باید سرلوحه اقدامات مسئولین بخش انرژی قرار گیرد.
نکاتی مهم در خرید دوربین دیجیتال
دوربینهای دیجیتال موجود در بازار، کار انتخاب و خرید یک دوربین دیجیتال مناسب را برای خریدارانی که فرصت چندانی برای تحقیق و مقایسه مدلهای مختلف ندارند، دشوار کرده است. زوم چند X؟ اندازه، وزن حافظه White balance مانیتورهای LCD
فروشندگان گاهی حتی اجازه لمس و مشاهده از نزدیک دوربینها را هم به مشتریان نمیدهند و با بیحوصلگی، تنها اعداد و ارقام و اصطلاحاتی را پشت سر هم تحویل مشتری میدهند و به او میقبولانند که دوربین آنها بهترین دوربینی است که در بازار پیدا میشود. بسیاری از مشتریان هم پول امکانات و ویژگیهایی را میپردازند که ممکن است هرگز به آنها احتیاج نداشته باشند.
Megapixel
مهمترین عاملی که در تبلیغات تولیدکنندگان و بازار گرمی فروشندگان دوربینهای دیجیتال به آن اشاره میشود، عددی است که همراه با واحد مگاپیکسل نشان داده میشود. آنچه از آن با عنوان مگاپیکسل یاد میشود، در واقع تعداد پیکسلهای موجود در هر عکس است.
بسیاری از مشتریان تصور میکنند هر چه مگاپیکسل دوربینی بیشتر باشد، آن دوربین بهتر است؛ اما لزوماً این طور نیست. دوربینی که مگاپیکسل بالایی داشته باشد، اما کند و لاک پشتی عمل کند، تبدیل به وسیلهای اعصاب خرد کن میشود. با چنین دوربینی شما صحنههای زیادی را از دست میدهید و عکسهایی که میگیرید، اغلب چند ثانیه بعد از لحظه مورد نظر را نشان میدهند.
مهمترین نکته هنگام خرید دوربین دیجیتال نه به دوربین که به خود شما بر میگردد؛
عکسها را برای چه کاری میگیرید؟
اگر عکسها را فقط برای ذخیره کردن روی کامپیوتر و سیدی و دیویدی میگیرید و از آنها در اینترنت استفاده میکنید، یک دوربین سه مگاپیکسلی هم کار شما را راه میاندازد. اما اگر قصد چاپ عکسهایتان را دارید، موضوع فرق میکند و بستگی مستقیم به اندازهای دارد که میخواهید عکسها را در آن اندازه چاپ کنید.
یک قابلیت دیگر عکسهایی که با دوربینهای با مگاپیکسل بالاتر گرفته میشود، امکان انتخاب بخشی از تصویر یا Crop کردن آن است، این طوری میتوانید تنها بخش یا بخشهای مورد نظرتان را از یک عکس انتخاب و آن را چاپ کنید. به طور کلی، عکسهای دارای وضوح تصویر (رزولوشن) دو مگاپیکسل را میتوان تا اندازه 18*13 سانتیمتر، عکسهای سه مگاپیکسلی را تا اندازه 25*20 سانتیمتر و عکسهای 4 مگاپیکسلی را تا اندازه 40*30 سانتیمتر بدون افت کیفیت چاپ کرد.
البته کیفیت عکسهای یک دوربین، تنها به مگاپیکسل آن بستگی ندارد و رابطه مستقیمی با نوع و کیفیت سنسور حساس به نور دوربین (ccd) و لنز آن دارد. تولیدکنندگان معروف دوربینهای دیجیتال، به ویژه آنهایی که از دیرباز در کار تولید دوربینهای آنالوگ بودهاند، از حسگرها و لنزهای با کیفیتتر و البته گرانتری بر روی دوربینهایشان استفاده میکنند و همین مساله موجب میشود گاهی کیفیت عکسهای یک دوربین دیجیتال با مگاپیکسل پایینتر، بالاتر از عکسهای دوربین دیگری باشد که مگاپیکسل بالاتری هم دارد.
به هیچ وجه گول اعدادی را که با آب و تاب فراوان در مورد زوم دیجیتال دوربین به شما میگویند، نخورید و هنگام خرید تنها به زوم اپتیکال آن توجه کنید.
دوربینهای ارزان قیمت، معمولاً امکان زوم اپتیکال ندارند. زوم اپتیکال همان بزرگنمایی لنز و همراه با جلو و عقب رفتن لنز است که موجب تغییر فاصله کانونی لنز میشود. اما زوم دیجیتال در فاصله کانونی لنز تغییری ایجاد نمیکند و با هر بار زوم، بخش کوچکتری از سنسور دوربین برای بزرگنمایی عکس انتخاب میشود. درست مثل این است که با استفاده از ابزار "زوم" برنامههای گرافیکی، روی یک عکس در کامپیوتر زوم کنیم. به همین دلیل است که عکسهایی که با زوم بالای دوربینهای دیجیتال گرفته میشود، کیفیت مناسبی ندارد و به خصوص چاپ آنها هم چنگی به دل نمیزند.
یک دوربین دیجیتال اتوماتیک معمولی با لنزی حدود 20-8 میلیمتر معادل 35-120 میلیمتر در دوربینهای 35 میلیمتری و زوم اپتیکال 3x یا سه برابر برای کاربران معمولی،انتخاب مناسبی است.
وزن و اندازه دوربین دیجیتال یکی از مواردی است که سازندگان دوربینها در مورد آن با هم رقابت میکنند. دوربین سنگین و جاگیر نسبت به دوربینی که در جیب جا میشود، تعداد روزهای بیشتری را در طاقچه و کمد اتاق میگذارند.
فوکوس دستی
گاهی اوقات در فوکوس خودکار دوربینهای دیجیتال، اختلال به وجود میآید، مثلاً مواقعی که خطوط عمودی یا افقی منظم و موازی زیادی در تصویر وجود داشته باشد در این مواقع استفاده از فوکوس دستی به کمک کاربران میآید. فوکوس دستی از آن دسته امکاناتی است که برخی کاربران ممکن است هرگز از آن استفاده نکنند.
دوربینهای دیجیتال معمولی همراه با 8 مگابایت حافظه داخلی یا کارتی به همین ظرفیت به فروش میرسند که چنین حافظهای تنها گنجایش ذخیره حدود 10 عکس را دارد.
بیشتر دوربینهای دیجیتال از یکی از سه نوع حافظه
CF (Compact Flash)، SM (Smart Media) یا MS (Memory Stick) استفاده میکنند که فرق چندانی با هم ندارند. اگر دوربین انتخابی شما از کارتهای حافظه CF هم پشتیبانی کند، تنوع و ارزانی این کارتها هم به مزایای دوربین شما اضافه میشود.
باتری
دوربین دیجیتال یکی از پر مصرفترین دستگاههای الکترونیکی است که با باتری تغذیه میشود. باتریهای مورد استفاده در دوربینها، انواع مختلفی از قبیل NICD, NIMH و Lilon یا باتریهای قلمی و نیم قلمی معمولی است.
بعضی از دوربینها تنها از باتریها و شارژرهای اختصاصی خودشان استفاده میکنند که گران قیمت و کمیاب و بعضاً نایاب هستند. بهتر است دوربینی را انتخاب کنید که از باتریهای قلمی قابل شارژ معمولی هم پشتیبانی کند. اگر باتری و شارژر دوربین انتخابی شما اختصاصی خودش است، تحقیق کنید که آیا نمایندگیها و دفاتر خدمات پس از فروش این دوربین، باتری آن را به طور مجزا میفروشد یا نه.
فیلم و صوت
بعضی از دوربینها میتوانند فیلم هم بگیرند، اما کیفیت فیلم آنها و همچنین مدت زمان فیلمی که بر روی کارت حافظه ذخیره میشود ممکن است خیلی مورد استفاده شما نباشد. اگر دوربین فیلمبرداری خانگی دارید، این قابلیت دوربینهای دیجیتال زیاد به دردتان نخواهد خورد.
منوها و تنظیمات
محل قرار گرفتن کلیدها و طراحی منوی تنظیم دوربین موضوع مهمی است. آیا تنظیم رزولوشن، زوم، فلاش، دیافراگم و مشاهده و مرور عکسهای گرفته شده در دوربین انتخابی شما به راحتی و سریع انجام میشود؟
به طور ساده، وایت بالانس یا "تراز سفیدی" مشخص میکند که در یک تصویر، چه چیز سفید و با توجه به آن، چه چیزی سیاه کامل است. با توجه به مشخص شدن این دو رنگ آن گاه رنگهای طیف میان این دو رنگ مشخص میشود. به همین دلیل است که مثلاً عکسهایی که داخل یک اتاق و با نور معمولی یک لامپ تنگستن یا مهتابی گرفته اید، ممکن است زرد یا آبی به نظر بیاید.
دوربینها حالتهای مختلف وایت بالانس در محیطهای نوری مختلف را از هوای آفتابی و ابری تا زیر نور لامپ مهتابی، فلاش و تنگستن گرفته به طور پیش گزیده در خود ذخیره دارند. اما آنهایی که امکان تنظیم وایت بالانس دستی یا Custom را هم عرضه میکنند، کاملتر و بهترند.
حالا دیگر تمام دوربینهای دیجیتال دارای صفحات LCD هستند که برای نمایش هم زمان تصویر یا مرور عکسهای گرفته شده به کار میرود. برخی از آنها زیر نور شدید آفتاب یا لامپ کارایی چندانی ندارد و برخی هم هنگام نمایش تصویر، از بغل دچار اعوجاج میشوند.
LCDهایی که میتوان آنها را با زاویه چرخاند، به گرفتن عکسهای خلاقانه از زوایای مختلف کمک میکند. منظرهیاب اپتیکی (Optical Viewfinder) هم، هرچند که کمتر مورد استفاده قرار میگیرد، اما مواقعی که باتری دوربین در حال ته کشیدن است، استفاده از آن و خاموش کردن LCD میتواند کارساز باشد.
مدهای عکاسی آماده
مدهای آماده، نظیر پرتره، ورزشی، منظره، شب و ماکرو، به عکاسان مبتدی امکان گرفتن عکسهای بهتر با تنظیمات مناسبتر میدهد. در این حالتها، دوربین به طور خودکار برای عکسبرداری در شرایط انتخاب شده، آماده میشود.
مدهای اولویت شاتر و دیافراگم و جبران نوری از جمله کاربردیترین مدهای آماده دوربینهاست.
ISO
در دوربینهای آنالوگ، تغییر ISO یا حساسیت فیلم به نور، تنها با تعویض فیلم مقدور بود. اما در دوربینهای دیجیتال به راحتی با تغییر ISO میتوان حساسیت به نور را کم و زیاد کرد. این قابلیت به ویژه هنگام عکاسی بدون فلاش در محیطهای کم نور کارایی دارد.
همانند فیلم ها که با حساسیتهای مختلف نوری عرضه میشود، در بسیاری از دوربینهای دیجیتال هم شما میتوانید ISO مجازی آنها را برای افزایش حساسیت دوربین جهت عکاسی در نور کم تنظیم کنند. داشتن ISO قابل تنظیم برای شرایطی که فلاش مناسب یا کارآمد نیست، ضروری است.
امکان نصب فلاش خارجی
اگر فلاش کوچک و داخلی دوربین نیاز شما را برطرف میکند و برنامهای برای استفاده از فلاشهای خارجی بر روی دوربینتان ندارید، میتوانید از امکان و قابلیت نصب فلاش خارجی روی دوربینتان صرف نظر کنید.
تاخیر شاتر
بعضی از دوربینهای دیجیتال زمان نسبتاً زیادی را تا آماده شدن برای گرفتن عکس بعدی تلف میکنند. این مشکل را تنها با امتحان دوربین مورد نظرتان میتوانید امتحان کنید؛ البته اگر به اندازه کافی خوش شانس باشید و به فروشندهای برخورد کنید که اجازه دهد به دوربین داخل ویترین مغازهاش دست بزنید.